ARCHIEF
SCHIJNDEL
Inhoud:
In 1994 is er een Historische Werkgroep Schijndel geformeerd
als werkgroep van de plaatselijke heemkundekring. De coördinatie ervan berust
bij ondergetekende. Haar doelstelling is om de historische
informatie van Schijndel te bundelen. Het gaat dan om genealogische,
historische, historisch-geografische, volkskundige, kerkelijke informatie e.d.!
De werkgroep probeert archiefbestanden systematisch te bestuderen. Bovendien
beheert en inventariseert zij het archief van de heemkundekring. In dit archief
wordt het werk opgenomen van de leden van de historische werkgroep, maar ook de
aangeboden particuliere collecties hebben een plaats gekregen. Dat zijn bv.
fotocollecties, bidprentjes, krantenknipsels, boeken, tijdschriftverzamelingen
en wat dies meer zij. Dat alles wordt keurig in archiefdozen opgeborgen,
voorzien van een algemene inventarislijst en een duidelijk herkenbaar etiket op
de buitenkant van de doos. Als het nieuwe sociaal-culturele centrum in Schijndel
klaar is, zal de volledige collectie verhuizen naar Steeg 9, waar de
heemkundekring een flinke eigen ruimte krijgt. De
werkgroep heeft zich, naast haar reguliere taak van systematisch bewerken van
archiefbronnen, in het verleden tweemaal intensief georiënteerd op
'thematische informatie' uit de archieven nl. ter voorbereiding van een
(bouw)historische studie over de Servatiuskerk en ter completering van een
landschaps- en veldnamenstudie. Beide staan vermeld in het domein
'publicaties'. Het archief Schijndel is ondergebracht bij het Streekarchief
Langs Aa & Dommel, alhoewel dat binnen niet al te lange tijd via een fusie
zal opgaan in het rijksarchief van Noord Brabant. Het betreft het oud archief
1530-1811 alsmede het nieuw archief 1811-1930, 1930-1960 en recent is ook de
periode 1960-1990 overgedragen. Het rijke
parochie-archief Schijndel heeft altijd berust bij de Servatiusparochie,
pastorie centrum, maar is inmiddels ook overgedragen. Van het archiefgedeelte
1530-1811 is helaas nog geen digitale versie beschikbaar!
De heemkundekring heeft ook een eigen historisch tijdschrift, waarin de
resultaten van archiefonderzoek worden gepubliceerd. Het heet 'Rond die Cluse'
en verschijnt driemaal per jaar.
Aan de archieven is nu ook het HEEMKAMERARCHIEF toegevoegd, zodat bezoekers,
die vooral de lokale geschiedenis van Schijndel willen bestuderen, daar in de
particuliere en andere collecties veel informatie aantreffen over allerlei
historische onderwerpen. De bezoektijden van de heemkamer in cultureel centrum
't Spectrum [aan Steeg 9] zijn op dit moment: woensdagmorgen van 10.00-12.00 uur en vrijdagmiddag van 14.00-16.00 uur. Er is
dan altijd iemand aanwezig om bezoekers op weg te helpen.
Veel informatie uit het oud administratief van Schijndel lijkt verbrand
tijdens de Tweede Wereldoorlog met name in 1944 toen een Duitser een granaat
wierp in het archiefdepot van het oude gemeentehuis in de Hoofdstraat, gebouwd
in 1791, wat ook grotendeels in vlammen is opgegaan. Daardoor is met name het
achterhalen van de historie van het huizenbestand van Schijndel bijzonder
moeilijk. Elke archiefvondst met dat soort informatie is daarom van groot
belang. Zo vond Jo van der Aa, lid van de historische werkgroep van HKK
Schijndel, een omnummeringslijst van de oude wijknummers naar de nieuwe
adressering van panden uit 1954.
Onderzoekers die met hun onderzoek in Schijndel belanden doen er goed aan om
eerst even te kijken wat ons heemkamerarchief van HKK Schijndel te bieden heeft.
Daartoe zijn er diverse mogelijkheden nl.
- allereerst het raadplegen van de digitale inventaris een word-document
waarin via CTRL-F op trefwoord gezocht kan worden zodat men een verwijzing
krijgt naar de juiste archiefdoos en in welke kast op welke plank die zich
bevindt
- het archief bekend onder de naam Collectie Ben Peters is nog
gedetailleerder toegankelijk gemaakt door een groep vrijwilligers en is
ondergebracht in een document [database omgezet in excel] BE-PE waarin men
allereerst inzage krijgt in de hoofdrubrieken van A tot Z en vervolgens kan
men binnen die hoofdrubriek nog verder zoeken op bepaalde krantenartikelen
etc.
- wil men weten welke boeken er in onze heembibliotheek staat in de kasten
15, 16 en 17 dan is ook hiervoor een acces-bestand raadpleegbaar
De bestanden zijn hieronder opgenomen. Succes met het onderzoek!
Een bijzondere historische bron zijn de vele kranten die destijds zijn
uitgebracht met een enorme variatie aan berichten. Door op trefwoord ‘SCHIJNDEL
te zoeken kun je al die informatie binnenhalen en krijg je een prachtig stuk
recente geschiedenis voorgeschoteld. Door de technische omzetting komt de
spelling er niet altijd optimaal uit, maat als je daar eenmaal aan gewend bent
werkt het niet direct storend meer op het nalezen van de berichten. Vanwege
bescherming van de privacy bestaat er een vuistregel t.a.v. de vermelding van
personen waarop een openbaarheidsclausule is ingebouwd en dient men een tijdvak
van 75 jaren in acht te nemen, vandaar dat we kranten van na 1945 voorlopig nog
niet mogen publiceren op een website die de hele wereld over gaat.
Hieronder een lijst met
krantenartikelen m.b.t. Schijndel in de periode 1618 tot 1945.
|
